De waarschuwing ‘Let op! Geld lenen kost geld’ die sinds 2009 verplicht in kredietreclames is opgenomen, heeft geen onmiddellijk effect op het gedrag en de houding van consumenten wanneer zij online een krediet afsluiten. Dat concluderen de AFM en het ministerie van Financiën in een gezamenlijk rapport over de effectiviteit van de waarschuwing.
Het rapport is gebaseerd op een experiment in de online verkoopomgeving van een aanbieder. Er werden onder meer diverse nieuwe varianten gebruikt van de inmiddels bekende kreet. Daarnaast is consumenten een fictieve kredietreclame getoond en daarna gevraagd wat zij vonden van de reclame en van geld lenen in het algemeen. “Het onderzoek toont geen invloed aan van de waarschuwing op hoe vaak consumenten op banners klikken, de wijze waarop zij zich oriënteren op de website en de keuzes die zij maken bij het aanvragen van een offerte. Ook kon geen invloed worden aangetoond op de attitude van consumenten ten aanzien van geld lenen, de voorgenomen handelswijze en de manier waarop consumenten kredietreclames ervaren.”
Averechts
Sterker nog: als een waarschuwing wordt gezien, lijken consumenten zelfs eerder geneigd een krediet te sluiten: “Zo zien we dat consumenten zonder lening iets positiever tegenover geld lenen staan wanneer zij de huidige kredietwaarschuwing te zien krijgen, dan wanneer geen waarschuwing werd getoond (3,12 versus 2,78 op een schaal van 7). Daarnaast zien we dat consumenten met een lening die geen kredietwaarschuwing te zien krijgen, lenen vaker zonde van het geld vinden dan consumenten die de huidige kredietwaarschuwing te zien krijgen (61% versus 43%). Ook hebben consumenten met een lening die geen kredietwaarschuwing te zien krijgen vaker het voornemen de voorwaarden te lezen dan consumenten die de huidige kredietwaarschuwing te zien krijgen (92% versus 80%).”
Sociale norm
Wel heeft de waarschuwing waarschijnlijk positieve bijeffecten op gedrag in relatie tot krediet. “Zo wezen deskundigen op de mogelijke invloed van de kredietwaarschuwing op de sociale norm over lenen, waardoor er minder positief tegen lenen wordt aangekeken.” Ook maakt de waarschuwing het duidelijker dat het om een lening gaat als dat uit de omgeving niet direct blijkt. Verder blijken consumenten zelf positief over de ‘Let op!’-melding: “80% vindt het positief dat de overheid kredietverstrekkers verplicht om een kredietwaarschuwing op te nemen”.
De AFM noemt het rapport een tussenstap: “Wij adviseren de minister van Financiën om te bepalen of hij naast bewustwording andere, concrete gedragsdoelen nastreeft met de waarschuwing. Vervolgens kan worden onderzocht welke maatregelen – naast de kredietwaarschuwing – kunnen bijdragen aan de nieuw vastgestelde doelstellingen.”